ကၽြန္မက မီ ႏွင္႔ မွီ ေရးတာ ခဏ ခဏ မွားတတ္တယ္။ ေခတ္မွီတို႔၊ မၾကာမွီတို႔ ေရးတတ္တာ။ အန္တီၿငိမ္းက ကၽြန္မ မွားေရးထားတာ ေတြ႔တိုင္း ေခတ္မီ၊ မၾကာမီ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာၿပီး အၿမဲ ျပန္ျပင္ခိုင္းတယ္။ သံုးခါေလာက္ အမွားျပင္ေပးၿပီးေတာ႔ အန္တီၿငိမ္းလည္း စိတ္မရွည္ေတာ႔ဘူး။ "သမီးကလည္း ခဏခဏ ေျပာေနရတယ္။ မွတ္လည္း မထားဘူး"တဲ႔။ ဟီး။ ေနာက္တခု ကၽြန္မ မွားေနက်က လည္းေကာင္းနဲ႔ ၄င္း ေရးတာပါ။ အဲဒါလည္း အန္တီၿငိမ္း သံုး၊ ေလးခါေလာက္ စိတ္မရွည္စြာ ေျပာျပၿပီးသကာလ ကၽြန္မ မမွားေတာ႔ဘူး ထင္ပါရဲ့။:P
***** *** *****
မီ၊ မွီ
ဟထိုးမဲ႔ မီ ႏွင္႔ ဟထိုးရွိ မွီီွ ကို မွားေရးတတ္ၾကသည္။ မွားေရးတတ္ၾကသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွာ စကားေျပာရာတြင္ ျဖစ္ေစ၊ စာဖတ္ရာတြင္ ျဖစ္ေစ မီ ႏွင္႔ မီွ အသံတူေနေသာေၾကာင္႔ျဖစ္သည္။ မီ ဟု ေရးေသာ္လည္း မွီ ဟု ေျပာၾက၊ ဖတ္ၾကသျဖင္႔ ဟထိုးမဲ႔ မီ ကို ဟထိုးရွိ မွီ ဟု ထင္မွတ္မွားယြင္း ေရးသားၾကျခင္းျဖစ္သည္။
အမွန္စင္စစ္ မီ ႏွင္႔ မွီ မေရာေထြးသင္႔။
မီ ကား မိ ႏွင္႔ အနက္ရင္း တူပါသည္။ ထိမိ၊ ဆက္စပ္၊ ပူးတြဲ၊ ေပါင္းယွဥ္၊ ညီမွ်သည့္ အနက္ျဖစ္ပါသည္။
ေရွ႕မွ ေျပးသူကို လိုက္၍မီသည္ဟု ဆိုရာတြင္ လိုက္၍မိသည္ ဟူေသာ အနက္ျဖစ္သျဖင္႔ မီ သည္ဟုသာ ဟထိုးမဲ႔ ေရးရသည္။
အျမင္႔တြင္၊ ေဘးတြင္၊ အနိမ္႔တြင္ ရွိေနသည့္ အရာ၀တၳဳ တစံုတခုကို လက္လွမ္းမီသည္ဟု ဆိုလွ်င္လည္း လွမ္း၍မိသည္ ဟူေသာ အနက္ပင္ ျဖစ္သျဖင္႔ ဟထိုးမဲ႔ မီ ႏွင္႔ပင္ ေရးရသည္။
အခ်ိန္မီသည္တြင္ မီ ၏အနက္မွာ ထိမိ၊ ဆက္စပ္၊ ပူးတြဲ၊ ေပါင္းယွဥ္၊ ညီမွ် အနက္ပင္ျဖစ္သည္။ သတ္မွတ္ေသာအခ်ိန္ႏွင္႔ ထိမိဆက္စပ္ ေပါင္းယွဥ္ ညီမွ်သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ သတ္မွတ္ေသာအခ်ိန္ႏွင္႔ ထိမိဆက္စပ္ ေပါင္းယွဥ္ ညီမွ်သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ မေလ်ာ႔မပိုျဖစ္သည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ထို႔အတူပင္ ရထားမီသည္၊ ရထားခ်ိန္မီသည္၊ ေက်ာင္းမီသည္၊ ေက်ာင္းခ်ိန္မီသည္ စသည္တို႔၌လည္း နည္းတူျဖစ္သည္။ စံခ်ိန္မီသည္၊ စံမီသည္ဆိုသည္မွာ စံႏွင္႔ မေလ်ာ႔မပိုျဖစ္သည္။ စံႏွင္႔ကိုက္ညီသည္ပင္ ျဖစ္သည္။ ေခတ္မီသည္ဆိုသည္မွာ ေခတ္ႏွင္႔ ကိုက္ညီသည္၊ ေခတ္ႏွင္႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိသည္ဟု ဆိုလိုသည္။ ၁၅ရက္ေန႔ အမီဆိုရာ၌လည္း ၁၅ရက္ေန႔ကို မေက်ာ္မလြန္ မပိုေစဘဲ၊ ၁၅ရက္ေန႔ႏွင္႔ ကိုက္ညီစြာဟုပင္ ဆိုလိုေပသည္။
ထို႔ေၾကာင္႔လည္း ျမန္မာစာအဖြဲ႔က ျပဳစုထုတ္ေ၀ေသာ ျမန္မာအဘိဓာန္တြင္ မီ ကို "မီ၊ ႀကိ လွမ္း၍ ေရာက္ႏိုင္၊ ထိႏိုင္သည္။ တိုင္ေရာက္သည္" ဟု အနက္ဖြင္႔ဆိုထားျခင္းျဖစ္သည္။
အခ်ဳပ္ဆိုေသာ္ မိသည့္အနက္၊ တူညီ၊ ကိုက္ညီ၊ ညီမွ်သည့္အနက္ကို ဆိုလိုပါက ဟထိုးမဲ႔ မီ ကို အသံုးျပဳရန္ ျဖစ္ပါသည္။
ေခတ္မီသည္၊ စံမီသည္၊ ရထားမီသည္၊ လိုက္မီသည္၊ လွမ္းမီသည္၊ အခ်ိန္မီသည္ စသည္တို႔ကဲ႔သို႔ေသာ ႀကိယာျဖစ္ေသာ မီ အေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းၿပီးေနာက္ ပစၥည္းစကားလံုးျဖစ္ေသာ မီ အေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းရန္ ရွိေပသည္။
ယင္း မီ ကို မ ႏွင္႔ တြဲ၍ သံုးေလ႔ရွိသည္။ မၾကာမီ၊ မစားမီ၊ မေျပာမီ၊ မလာမီ၊ မသြားမီ စသည္ျဖင္႔ သံုးသည္။ ခင္ ဟူေသာ စကားႏွင္႔ ဖလွယ္၍ သံုးႏိုင္သည္။ မၾကာခင္၊ မစားခင္၊ မေျပာခင္၊ မလာခင္၊ မသြားခင္ ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ႀကိယာ မီ ၏ အနက္ျဖစ္သည့္ ထိမိ၊ တိုင္ေရာက္သည့္ အနက္ပင္ျဖစ္သည္။ မၾကာမီဆိုသည္မွာ ၾကာသည့္ကာလသို႔ မတိုင္ေရာက္ေသးဘဲ ဟူေသာအနက္ျဖစ္သည္။ မေျပာမီ၊ မလာမီ၊ မသြားမီ စသည္တို႔တြင္လည္း ေျပာျခင္း၊ လာျခင္း၊ သြားျခင္းသို႔ မတိုင္ေရာက္ေသးဘဲ ဟူေသာ အနက္ပင္ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင္႔လည္း ျမန္မာအဘိဓာန္တြင္ "မီ၊ စည္း_'မ' ႏွင္႔တြဲ၍ အခ်ိန္မတိုင္ေသးခင္ အနက္ျဖင္႔ ေထာက္ပံ့ေသာစကားလံုး" ဟု အနက္ဖြင္႔ဆိုထားျခင္းျဖစ္ေပသည္။
ဟထိုးရိွ မွီ၏ အနက္မွာ မီေစသည္၊ မီေအာင္ျပဳသည္ ဟူေသာအနက္ရွိေပသည္။ တိုင္ကို မွီသည္ဟုဆိုသည္မွာ တိုင္ႏွင္႔ ထိေအာင္ မိေအာင္ျပဳသည္၊ တိုင္ကို မိေစသည္၊ တိုင္ကို မီေစသည္ပင္ျဖစ္သည္။ အရာ၀တၳဳတခုခု၊ အေၾကာင္းအရာ တခုခုတြင္ မိမိရရ တြယ္ကပ္ ခ်ိတ္ဆြဲ ထိမိေစသည္ကိုပင္ မီွသည္ဟုဆိုသည္။
ထို႔ေၾကာင္႔ ျမန္မာအဘိဓာန္တြင္ "မွီ၊ ႀကိ - ၁၊ တစံုတရာကို ယွဥ္ကပ္အားျပဳသည္။ ၂၊ အားကိုးအားထားျပဳသည္"ဟု အနက္ဖြင္႔ဆိုထားေပသည္။ ဟထိုးရွိ မွီ ကို "မွီခိုသည္၊ မွီျငမ္းျပဳသည္၊ မွီတင္းသည္၊ မွီ၀ဲသည္၊ မွီအံုး" စသည္ျဖင္႔ သံုးစြဲေလ႔ရွိသည္။
ေရွးထံုးငယ္စံမီ၊ မွီျငမ္းငယ္ျပဳပါလို႔။
မီႏွင္႔မွီ မရႈပ္ေထြးေအာင္၊ ေရးၾကပါစို႔။
***** *** *****
အပိုင္း (၈) မွာေတာ႔ မလိုအပ္ဘဲ ပိုတတ္ေသာ ေရးခ် ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာစကား ႏွင္႔ ျမန္မာ သတ္ပံုက်မ္းကို ေဒါင္းလုတ္ လုပ္လိုသူမ်ား အတြက္...
ရႊင္လန္း ခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ။
s0wha1
ကိုးကား။ ။၁၉၉၃၊ ဩဂုတ္လတြင္ ထုတ္ေ၀ေသာ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာန ျမန္မာစာအဖြဲ႔၏ "ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာစကား"
1 comments:
မဂၤလာပါ မs0wha1
ျပဳခံရသူ အေနာက္တြင္ “ အား ” သုံးျပဳတာကို မွတ္သားထား လိုက္တယ္။
မီ၊ မွီက သေဘာေပါက္တယ္။
မီ ဆိုတာ လက္လွမ္း မီ ႏိုင္တာ၊
မွီ ဆိုတာ လက္လွမ္း၍ မမွီ သည့္ အေနအထား ျဖစ္မယ္။ မျပီးေသးတဲ့ အေနအထားေပါ့။ ဥပမာ။ ။ မၾကာမွီ ေမွ်ာ္၊
ကြ်န္ေနာ္ ထင္တာ မွန္သလား မသိ၊ မွားရင္လဲ ၀ႏၵာမိ ေပါ့၊ ခင္ဗ်ာ။
Post a Comment