ကာရန္မဲ႔ အေတြးစမ်ား: ဟုိးတုန္းက တကၠသိုလ္

အေတြးမ်ားစြာ ရတဲ႔ ကိုေမာင္ရင္ရဲ့ ရသစာတမ္းကုိ ကၽြန္မဘေလာ႔ဂ္မွာ ျပန္တင္ခ်င္လို႔ ခြင္႔ေတာင္းၿပီး တင္လိုက္တာ။

********

ဟုိးတုန္းက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ကို မထင္မွတ္ဘဲ You Tube မွာ သြားေတြ႔မိတယ္။ အျဖဴအမည္း ရုပ္ရွင္မွတ္တမ္းတိုကေလး အျဖစ္နဲ႔။ ဟုိးတုန္းကဆိုတာ ေတာ္ေတာ့္ကို ဟုိးတုန္းက။ အတိအက်ဆိုရရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း ၅၁ႏွစ္ ျဖစ္တဲ့ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္က လြတ္လပ္ၿပီးစ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အျဖစ္နဲ႔ သြားေတြ႔တာ။ documentary ေလးက လက္ခ်ာ တစ္ခုကို မွတ္တမ္းတင္ထားတယ္။
.
..
...
သင္တဲ့လူက ပေရာ္ဖက္ဆာ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္။ ဒီ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္ ဆိုတာ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ မွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းခဲ့တဲ့ မြန္-ဗမာစပ္ လူငယ္တစ္ဦး။ လန္ဒန္ယူနီဗာစီတီ London University ကေန သမိုင္းဆိုင္ရာ ပါရဂူဘြဲ႔ကို ရခဲ့တယ္။ ပီအိ္ပ္ခ္်ဒီဘြဲ႔အၿပီး ကမၻာေက်ာ္ ေယး(လ္)တကၠသိုလ္ႀကီးရဲ့ ဘြဲ႔လြန္တန္းေတြမွာ ႏွစ္ႏွစ္ၾကာ စာသင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့ေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ အေ့ရွတိုင္းသမိုင္း ပညာဌာနမွာ ပေရာ္ဖက္ဆာအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သြားခဲ့တယ္ ဆိုပါတယ္။

ပေရာ္ဖက္ဆာ ေဒါက္တာ ေက်ာ္သက္ ရဲ့ လက္ခ်ာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကေတာ့...
ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရး ရခါစက ျမန္မာလယ္သမားမ်ားအေပၚ မတရား ေငြတိုးေခ်းစား ေခါင္းပုံျဖတ္ခဲ့တဲ့ အိႏၵိယသား ခ်စ္တီးမ်ားအေၾကာင္း… တရား၀င္စာရင္းေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လယ္ေျမ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ ခ်စ္တီးကုလားမ်ား လက္ထဲမွာ ေရာက္ရိွေနၿပီး။ တရားမ၀င္စာရင္းမ်ားအရ ဒီထက္ ပိုႏိုင္ေၾကာင္း၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစ၊ စစ္ေဘးစစ္ဒါဏ္ကိုလည္း ျပင္းစြာခံခဲ့ရေသာ ျမန္မာျပည္ရ့ဲ့ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ႀကံဳရမယ့္ အခက္အခဲမ်ားအေၾကာင္း၊ ျမန္ဆန္ေသာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၿဗိတိသွ်မွ ျမန္မာကို တစ္ခိ်ဳ႕ေသာ တန္ဖိုးမ်ား၊ စိတ္ကူးမ်ားကို သင္ၾကားေပးခဲ့တာေတြ ရိွခဲ့ေၾကာင္း၊ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ ဒီမိုကေရစီလမ္းကို ေရြးခ်ယ္ေလွ်ာက္လွမ္းသြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ တိုင္းျပည္နဲ႔လူမိ်ဳး အကိ်ဳးစီးပြားအတြက္ အင္မတန္ကို ခက္ခဲစြာ လုပ္ကိုင္ၾကရမွာလည္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊

ေရရွည္အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို a cup of tea အေနနဲ႔ တင္စားသြားၿပီး၊ ျမန္မာ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကိုပဲ ေရြးခ်ယ္ ေလွ်ာက္လွမ္းသြားၾကမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ပို႔ခ်သြားခဲ့ပါတယ္။

ဒီလက္ခ်ာမွာ ေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ ေမးခြန္းေမးခဲ့ရာမွာေတာ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာစီယံ အသင္း၀င္ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာႏိုင္ေခ်ရိွပါသလားလို႔ ေမးျမန္းသြားရာမွာ Neutral ေခၚ ဘက္မလိုက္ႏိုင္ငံ အျဖစ္သြားေတာ့မယ့္၊ ကိုယ့္ေျခေထာက္ေပၚကို ရပ္ရေတာ့မယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အေရးကို ပေရာ္ဖက္ဆာ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္က ဟာသေႏွာၿပီး လွပစြာ ျပန္ေျဖသြားပုံကေလးကိုလည္း ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ၾကည့္ၾကည့္ပါ... ဒီမွာ...

ဒီမွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကေလးမွာ တစ္ေခတ္တစ္ခါက လြတ္လပ္ေရးရၿပီးစ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ တကၠသိုလ္ပညာ အဆင့္အတန္းကို ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒိေခတ္ကတည္းက ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွာ ဒီလို အဂၤလန္က ပီအိခ်္ဒီ ဘြဲ႔ရ၊ ေယး(လ္)လိုမိ်ဳး တကၠသိုလ္ႀကီးမွာ စာပို႔ခ်ေပးခဲ့တဲ့ ပေရာ္ဖက္ဆာ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္လိုမိ်ဳး ဆရာေတြ ရိွေနခဲ့တာကို ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားကိုယ္တိုင္ အံ့ၾသယူရတဲ့ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးတဲ့ ဆရာရဲ့ ပညာအရည္အခ်င္း၊ သင္ၾကားပို႔ခ်ေပးတဲ့ ဘာသာစကား teaching medium ဟာ အဂၤလိပ္ဘာသာစကား ျဖစ္ေနျခင္း၊ ဆရာတင္မက ေက်ာင္းသားမ်ားပါ အဂၤလိပ္စကားကို အင္မတန္ ေခ်ာေမြ႔စြာ ေျပာဆိုႏိုင္ျခင္းေတြကို ၾကည့္ရင္၊ ဒီကေန႔ ေဒသတြင္းက နာမည္ႀကီးေနတဲ့ တကၠသိုလ္ႀကီးေတြမွာေတာင္ အဲဒိအခိ်န္က အဲလို အဆင့္အတန္း မီခဲ့တာရွားပါတယ္။

အလြယ္ဆုံး ဥပမာျပရရင္ အခု စကၤာပူမွာ ျမန္မာေက်ာင္းသားေတြ ပညာဆက္ ဆည္ပူးစရာ တကၠသိုလ္ႀကီးႏွစ္ခုထဲက အခုအေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ နာမည္ထြက္လာတဲ့ စကၤာပူအမိ်ဳးသားတကၠသိုလ္ (NUS) ဆိုရင္ အဲဒိ အခိ်န္က Raffles College နဲ ့the King Edward VII College of Medicine တို႔ ေပါင္းျပီး ေနာင္တစ္ခိ်န္ NUS ဆိုတာျဖစ္လာမယ့္ University of Malaya ဆိုတာ ေလးသေႏၶ ျဖစ္လာခါစပဲ ရိွပါေသးတယ္။ ေနာက္တစ္ေက်ာင္းျဖစ္တဲ့ နန္းယန္း Nanyang Technological University ဆိုရင္လည္း အဲဒိေခတ္ ၁၉၅၅ က တရုတ္ဘာသာနဲ႔ သာသင္ၾကားေပးတဲ့ တရုတ္ေက်ာင္းအဆင့္ပဲ ရိွခဲ့ပါတယ္။

အဲလို... အဲလို ေဒသတြင္းက တကၠသိုလ္ေတြ မယွဥ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့၊ ပညာေရးသမိုင္းေၾကာင္း အင္မတန္ ေကာင္းခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႀကီးရိွခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကလည္း ဒီအတုိင္းမေနပါဘူး။ စကၤာပူလို တကၠသိုလ္ႀကီး ၂ ခု၊ ၃ ခုထဲ ရိွတာကေတာ႔ ပ်င္းေတာင္ပ်င္း ပါေသးတယ္။

ဒီကေန႔ ေခတ္မီဖြံ႔ၿဖိဳးေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီးရဲ ့ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္မီပညာေရး စနစ္ဆုိတာႀကီး ေအာက္မွာ အခုဆို တကၠသိုလ္ႀကီးေတြ စုစုေပါင္း ၁၄၄ ခုရိွပါၿပီ။ ရန္ကုန္တိုင္းတစ္ခုထဲမွာတင္ တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္ ေပါင္းစုံ အေရအတြက္ ၃၀ တိတိရိွပါတယ္။

အဲဒိထဲမွာ ေက်ာင္းသားမ်ားတဲ့ တကၠသိုလ္ႀကီးေတြ၊ နည္းပညာ တကၠသိုလ္ဆိုတာေတြကို ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ရန္ကုန္ အေ့ရွပိုင္း၊ အေနာက္ပိုင္း ဆိုၿပီး ဒဂုံ၊ လိႈင္သာယာနဲ႔ သန္လ်င္ေတြမွာ ပို႔ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေဒသႏၱရ အေနအထားနဲ႔... ဆိုရရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းပါတယ္။ ထုိင္ခုံအလႈပ္ခံရမယ့္ ေက်ာင္းသား ဆူပူမႈ၊ ဆႏၵျပမႈ ျဖစ္လာတယ္ဆိုရင္ တခါတည္း ျမစ္ကူးတံတားေတြကို ပိတ္ဆို႔လိုက္ၿပီး ၿမိဳ႕လယ္က ျပည္သူနဲ႔ မပူးေပါင္းႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ထားတဲ့အတြက္ ဗ်ဴဟာအရ ၾကည့္လိုက္ရင္ သတ္ကြင္းက ရွင္းေနတဲ့အတြက္၊ ျဖတ္ေလးျဖတ္လုပ္ဖို႔ လြယ္ကူတဲ့၊ ေက်ာင္းသား၊ ျပည္သူ စစ္ကူ ထပ္ေရာက္မလာေအာင္ ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္တဲ့ အတြက္... ဆိုေတာ့... အင္မတန္ကုိ ေကာင္းပါတယ္ (စစ္ေရးဗ်ဴဟာ အရ) ။

ေနာက္တစ္ခါ ဒီကေန႔ တကၠသိုလ္ေတြမွာ ယူနီေဖာင္း၀တ္မွ ေက်ာင္းတက္ရတယ္လို႔ ၾကားစက လာေနာက္ေနတယ္ ထင္တာ။ တစ္ကယ္ အဟုတ္ပဲ။ ပုံေလးပါ ေတြ႔လိုက္ရေတာ့ ပိုေသခ်ာသြားတယ္။ ေကာင္းပါတယ္ (စစ္ေရး ဗ်ဴဟာ အရ) ပစ္ကြင္း၊ ဖမ္းကြင္း ရွင္းရွင္းနဲ႔ ရန္သူ၊ မိတ္ေဆြ ခြဲျခားရ လြယ္သြားတယ္ေပါ့။ ရန္... ငါ... စည္းျပတ္တယ္ဆိုတာမိ်ဳးဆိုတာ ဒါထင္ပါရဲ့။ ၿပီးေတာ့ ယူနီေဖာင္း ဆင္တူေလးေတြနဲ႔ဆိုေတာ့ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားဆိုတဲ့ ဂုဏ္ကို ဦးခိ်ဳးၿပီးသားလည္း ျဖစ္သြားျပန္ေရာ။

ထားပါေတာ့... ဒါေတြက ကိုယ့္ထက္နားလည္တဲ့သူမ်ား မဟာဥာဏ္နဲ႔ စီမံထားတာဆိုေတာ့ ေကာင္းမယ္ထင္လို႔ စီမံတာေနမွာပါလို႔ပဲ မွတ္လိုက္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ က ပေရာ္ဖက္ဆာ ေဒါက္တာေက်ာ္သက္တို႔ေခတ္က သမိုင္းေမဂ်ာမွာေတာင္ ဒီေလာက္ ပညာအဆင့္အတန္းျမင့္ခဲ့တာ အခုလို အိုင္တီေခတ္၊ နည္းပညာေခတ္ႀကီးမွာ ပါရဂူေတြေတာင္ ေမြးထုတ္ေပးႏိုင္ၿပီျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့တကၠသိုလ္ ပညာေရး အဆင့္က ၁၉၅၀ ေခတ္ေတြထက္ အဆေပါင္း မႏိႈင္းသာေအာင္ ျမင့္မားေနေရာ့မယ္..... လို႔.….

…………………………………………………

စိတ္ကူးၾကည့္မိလိုက္တာ... လင္းလက္ၾကယ္စင္ ဘေလာ့ဂ္မွာ... ဒီသတင္းေလး သြားေတြ႔တယ္… စိတ္မေကာင္းစရာပဲ... B.A (History) တဲ့…
္