ကိုယ္႔ကိုယ္ကို ဘယ္လို ဗုဒၶဘာသာဝင္လဲ စမ္းစစ္ႏိုင္ဖို႔ တျခားသူက ျမတ္မဂၤလာစာေစာင္က ကူးၿပီး မွ်ေ၀ထားတာကို ျပန္ကူးထားတာပါ။
----------------------------
ျမတ္မဂၤလာစာေစာင္ပါ ျမန္မာျပည္တလႊားမွ ရဟန္း၊ ရွင္၊ လူမ်ားက ဆရာေတာ္ရေ၀ထြန္း (အ႐ွင္တိေလာကသာရ) ထံသုိ႕ ဘာသာေရးႏွင္႕ ပက္သက္၍ ေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို ျပန္ေျဖထားျခင္းျဖစ္သည္။ ဘာသာေရးႏွင္႕ပက္သက္၍ မိမိကိုယ္တုိင္ မရွင္းလင္းသည္ မ်ားကိုပါ သိရွိႏုိင္သည္႕အျပင္ မိမိမေတြးမိသည့္ မးခြန္းမ်ားကိုပါ ေတြ႕ရႏုိင္သည္။ အထူးသျဖင္႕ ႏုိင္ငံရပ္ျခားသုိ႕ ေရာက္ရွိေနသူမ်ား၊ ေမးျမန္းရမည္႕ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား၏ အေ၀းတြင္ ေရာက္ရွိေနသူမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာႏွင္႕ပက္သက္၍ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား ေမးျမန္းလာမႈကို ေျဖၾကားလုိသူမ်ား အထူး ေဆာင္ထားသင္႕ေသာ စာအုပ္ျဖစ္သည္။ ေျဖၾကားရာတြင္ လုိရင္းတုိရွင္း၊ အေထာက္အထား ခုိင္ခုိင္လုံလုံျဖင္႕ ေျဖၾကားထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
----------------------------
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြသည္ ဘာသာတရားအရ ေျပာရရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ျမတ္ဘုရားသည္ သစၥာေလးပါးကို ကိုယ္ပိုင္ ဉာဏ္ျဖင့္ သိျမင္ကာ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ကို ရရိွခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားရွင္က မိမိကိုယ္တုိင္ သိျမင္ေတာ္မူသကဲ့သို႔ သတၱ၀ါတုိ႔ကိုလည္း သိေတာ္မူေစရန္ (၄၅)၀ါ ကာလပတ္လံုး တရားေတာ္မ်ား ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္ (၅)မ်ိဳးထဲမွ မိမိသည္ မည့္သည္ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျဖစ္သနည္း... သိပါသလား...
ဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ သစၥာတရားေတာ္မ်ားအတုိင္း
(၁) သိရမယ့္သစၥာကို သိေအာင္ႀကိဳးစားတယ္ (ဒုကၡသစၥာ)၊
(၂) ပြားရမယ့္သစၥာကို ရေအာင္ပြားမ်ားတယ္ (မဂၢသစၥာ)၊
(၃) ပယ္ရမယ့္သစၥာကုိ ပယ္ၿပီးေတာ့ (သမုဒယသစၥာ)၊
(၄) မ်က္ေမွာက္ျပဳရမယ့္ သစၥာကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္ေအာင္(နိေရာဓသစၥာ) ႀကိဳးစားအားထုတ္ၾကရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္စစ္စစ္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
ဘုရားရွင္ရဲ႕၀ါဒဟာ ၀ိဘဇၨ၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလိုေျပာရရင္ ကုိယ္ပိုင္ဉာဏ္ သံုးကာ ၀ဖန္ပုိင္းျခားတဲ့ ၀ါဒျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္ ငါးမ်ိဳး ရွိပါ တယ္။
(၁) ကုလ ဗုဒၶဘာသာ (မိရိုးဖလာ ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
(၂) လာဘ ဗုဒၶဘာသာ (လာဘ္လာဘကို လိုခ်င္၍ ကိုးကြယ္ရေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
(၃) ဘယ ဗုဒၶဘာသာ (ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာက္၍ ကိုးကြယ္ရေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
အထက္ပါ သံုးမ်ိဳးကို ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚဆိုပါသည္။
(၄) သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ (သဒၶါတရားကို အရင္းခံ၍ ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
၄င္းကို အလတ္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာဟု ေခၚဆိုပါသည္။
(၅) ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာ (ပညာဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္၍ ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ)၊
၄င္းကို အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ ဟုေခၚဆိုပါသည္။
*ကုလ ဗုဒၶဘာသာ
ကုလဗုဒၶဘာသာဆုိသည္မွာ အေဆြအမ်ိဳးကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ျခင္း (႐ိုးရာ ဗုဒၶဘာသာ) ျဖစ္ပါတယ္။ အေမ၊ အေဖက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ သား၊ သမီးက ဗုဒၶဘာသာျဖစ္ျခင္းပါ။
ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ဘာေျပာမွန္း မသိ၊ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ရွိမွန္း မသိ၊ တရားဂုဏ္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ရွိမွန္း မသိ၊ သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ရွိမွန္း မသိ၊ မိမိကိုးကြယ္တဲ့ ျမတ္စြာဘုရားက ဘာကိုသိၿပီး ပြင့္လို႔ပြင့္မွန္း မသိ၊ ဘုရားက ဘာစကားေျပာမွန္းလည္း မသိ၊ ဘုရား၏ ၀ါဒသည္ ဘာ၀ါဒမွန္းလည္း မသိ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။
မိမိကိုယ္ကို ဗုဒၶဘာသာလို႔ ေျပာေနေသာ္လည္း ဗုဒၶက ဘာေျပာမွန္း မသိတဲ့သူမ်ားလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ဗုဒၶက ဘာအယူ၀ါဒ ရွိတယ္ဆုိတာ မသိတဲ့သူလည္း ရွိၾကပါတယ္။ ထုိကဲ့သို႔ ဗုဒၶဘာသာမ်ိဳးကို ကုလဗုဒၶဘာသာလို႔ ေခၚပါတယ္။
ကုလဗုဒၶဘာသာေတြရဲ႕ စရိုက္က လက္အုပ္ေတာ့ ခ်ီတတ္ၾကပါတယ္။ လက္အုပ္ခ်ီတတ္တုိင္း ဗုဒၶဘာသာဟု မသတ္မွတ္ႏိုင္ပါ။ တခ်ိဳ႕က လက္အုပ္ခ်ီ ရွိခိုးတတ္ရံုမွ်ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာဟု ဆုိၾကပါတယ္။ ထုိ႔အျပင္ မိမိေဆာက္တည္ေသာ သီလကို ဘာေျပာမွန္းမသိ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
ေရွးတုန္းက ေက်ာင္းဒကာ ႏွင့္ ေက်ာင္းအမ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းေဆာက္ လွဴဒါန္းလို႔သာ ေက်ာင္းဒကာ၊ ေက်ာင္းအမလို႔ ေခၚတာပါ။ သီလအေၾကာင္းကို ဘာတခုမွ နားမလည္ပါဘူး။
တေန႔က်ေတာ့ ေက်ာင္းအမက ဘုန္းႀကီးကို အသားဟင္းကပ္ခ်င္တယ္ ဆုိၿပီး ငါးေရာင္းတဲ့ ေစ်းတန္းထဲကို ေရာက္သြားပါတယ္။ ငါးေရာင္းတဲ့သူကို ငါးတစ္ေကာင္ ဘယ္ေလာက္လဲ ေမးပါတယ္။ ငါးတစ္ေကာင္ တမတ္ ဆုိေတာ့ ေက်ာင္းအမက ၀ယ္မယ္လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္းပဲ ေစ်းသည္က ငါးအရွင္ တစ္ေကာင္ကို ယူၿပီး သံပိႆာေလးနဲ႔ ထုသတ္လိုက္ပါတယ္။
ဒါနဲ႔ ေက်ာင္းအမက ငါးအရွင္ကုိ သတ္တာျဖစ္လို႔ မိမိေၾကာင့္ ေသရတယ္ဟု ဆိုကာ ငါးကို မယူေတာ့ဘဲ ပိုက္ဆံေပးၿပီး အိမ္ျပန္လာပါေတာ့တယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ “သူတုိ႔ မလို႔ အာဒိႏၷာ ဒါနကံကုိ မေၾကာက္တာ” ဟု ေက်ာင္းဒကာ ကို ေျပာပါတယ္။ ေက်ာင္းဒကာက “သူမ်ားအသက္ သတ္တာဟာ ကာေမသု မိစၧာစာရကံပါ”ဟု ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ႏွစ္ေယာက္သား ျငင္းေနရာမွ ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးထံ ေရာက္သြားၾကပါတယ္။
ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးထံ ေလွ်ာက္ေတာ့ ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးက “ငါးကို သံပိႆာေလးနဲ႔ ထုၿပီးသတ္တာန႔ဲ ထုၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ငါးကေလးက ဖလပ္၊ ဖလပ္ ဆုိၿပီး ေသတဲ့အတြက္ သမၸပၸလာပ ၀ါစာကံ”ဟု မိန္႔ၾကားပါတယ္။
ထုိသို႔ ဗုဒၶဘာသာက ကုလဗုဒၶဘာသာမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပုသ္ ေဆာက္တည္ေတာ့မည္ေန႔ ဆုိလွ်င္ ဟင္းေကာင္းခ်က္တတ္ၾကပါတယ္။ ညစာ မစားရေတာ့ဘူး ဆုိၿပီး အားရပါးရ စားေသာက္တတ္ၾကပါတယ္။ (လူတုိင္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး)။
ဥပုသ္ ဆိုတာ ဥေပါသထ ဆုိတဲ့ ပါဠိမွ လာပါတယ္။
(ဥပ + ၀သထ)၊ ဥပ- ေကာင္းျမတ္ေသာ အက်င့္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံု၍၊ ၀သထ- ေနထိုင္ျခင္း။ အက်င့္ေကာင္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုစြာေနထိုင္သူကို “ဥပုသ္သည္” လို႔ေခၚပါတယ္။
မိမိေဆာက္တည္ေသာ သီလကိုလည္း လံုျခံဳေအာင္ မေစာင့္ထိန္းႏိုင္ၾကပါဘူး။ မိမိတုိ႔ရဲ႕ဘာသာတရားကိုလည္း မိမိကိုယ္တုိင္ ေသခ်ာမသိဘူးဆုိရင္ ကုလဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကုလဗုဒၶဘာသာေတြမွာ လႊမ္းမိုးေနတာက ေမာဟ (ေတြေ၀မႈ) စရိုက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလဗုဒၶဘာသာေတြဟာ သီလ၊ ဒါန စတဲ့ ကုသိုလ္ အလုပ္ေတြမွာလည္း အေလးနက္ထားေဆာင္ရြတ္မႈ မရွိၾကပါဘူး။
မိမိတုိ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြဟာ မွန္သေယာင္နဲ႔ မွားေနတာလည္း ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဘုရားရွင္၏ ၀ါဒအတုိင္း ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ဆင္ျခင္ကာ တရားအသိ၊ ပညာတုိးပြားေအာင္ ေလ့လာသင္ယူ နာၾကားသင့္ေပသည္။
မိမိကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ သူေတာ္စင္မ်ားျဖစ္ၾကရေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္သင့္ပါၿပီ။
မိမိသည္ တေန႔ကုန္ရင္ ေသမင္းက မိမိအခ်ိန္ထဲမွ တေန႔ကို ႏႈတ္ယူသြားၿပီဟူေသာ အသိတရားရရွိကာ စစ္မွန္ေသာ၊ တရားေတာ္ကို ကိုယ္တုိင္ေလ့လာက်င့္ၾကံ အားထုတ္ၾကပါရန္ တုိက္တြန္းေရးသားလိုက္ရပါတယ္။
* လာဘဗုဒၶဘာသာ
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကိုးကြယ္ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာဘုရားရွင္က သစၥာေလးပါး ျမတ္တရားကုိ ကိုယ္ေတာ္တုိင္ သိျမင္ၿပီးပြင့္ထြန္းလာရသည္ကို သိရန္လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။
ဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္ မိဂဒါ၀ုန္ေတာ္၌ ပဥၥ၀ဂၢီငါးပါးကို သစၥာတရားေတာ္ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားရွင္၏ တရားဓမၼကို စတင္ေဟာၾကားတဲ့တရား ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဓမၼစၾကၤာတရားလို႔သိလာၾကပါတယ္။
ဗုဒၶရဲ႕တရားေတာ္မ်ားကို အႏွစ္ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ (၃)မ်ိဳးသာ က်န္ပါတယ္။
(၁) မေကာင္းမႈ မွန္သမွ်ကုိ မျပဳနဲ႔၊ မလုုပ္နဲ႔ေရွာင္။
(၂) ေကာင္းမႈ မွန္သမွ်လုပ္၊ ျပည္႔စုံေအာင္လုပ္။
(၃) မိမိစိတ္ကုိ ၿဖဴစင္ေအာင္၊ သန္႔ရွင္းေအာင္၊ စင္ၾကယ္ေအာင္လုပ္။
ပိုၿပီးျပည့္စံုေအာင္ေျပာရရင္ စိတ္ျဖဴစင္ေအာင္ လုပ္နည္းေတြမွာ သမထနည္းန႔ဲ ဝိပႆနာနည္း (၂)နည္း ရွိပါမယ္။ အေပၚက အခ်က္ေတြေလာက္ကေတာ႔ တျခားဘာသာျခားေတြမွာလည္း ညႊန္ၾကားပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာရဲ႕လိုရင္း အႏွစ္ခ်ဳပ္မွာေတာ့ ကိေလသာကို အျမစ္ျပဳတ္ေအာင္ ပယ္သတ္ရမယ္လို႔ မွတ္ယူၾကရပါမယ္။
ကိေလသာဆိုတာကေတာ႔ ရယူလက္ခံထားသူရဲ႕ စိတ္ႏွလံုးကို ပူေလာင္ ဆင္းရဲေအာင္ ႏွိပ္စက္တတ္တဲ႔ တရားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိေလသာရွိေနသမွ် သံသရာကမလြတ္ဘဲ တ၀ဲလည္လည္က်င္လည္ျပီး ေသျပီးရင္း ေသေနရဦးမွာျဖစ္လို႔ ကိေလသာကိုလည္း သတ္တတ္တဲ႔ “မာရ္”လို႔ေခၚပါတယ္။
ကိေလသာ အက်ဥ္း(၁၀)ပါး ရွိပါတယ္။ အမ်ိဳးအစားအားျဖင္႔ (၃)မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
(၁) ၀ိတိကၠမ ကိေလသာ- အာရံု (၅)ပါး ကို ႏွစ္သက္တြယ္တာ၍ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံတို႔ျဖင္႔ ေလာဘ၊ ေဒါသ အေလ်ာက္ ေဖာက္ျပန္က်ဴးလြန္ေစတတ္မႈ။ (သီလေစာင္႔ထိန္းျခင္းျဖင္႔ တားဆီရန္)။
(၂) ပရိယုဌာန ကိေလသာ- မေနာ ဒြာရ၌ ထၾကြေသာင္းက်န္းတတ္သည္႔ ကိေလသာ။ (သမထ ဘာ၀နာ က်င္႔ၾကံျခင္းျဖင္႔ တားဆီးရန္)။
(၃) အႏုသယ ကိေလသာ- သံသရာတေလွ်ာက္ အစဥ္ကိန္းေအာင္းေနခဲ႔ျပီး အခါအခြင္႔သင္႔ေသာအခါ ေပၚထြက္လာျပီး ေဖာက္ျပန္က်ဳးလြန္တတ္ေသာ ကိေလသာ။ (၀ိပႆနာ ဘာ၀နာအားထုတ္ ျခင္းျဖင္႔ အျမစ္ျဖဳတ္ ပယ္သတ္ရန္)။
ဒီအခ်က္က ဗုဒၶဘာသာမွာပဲ ရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္လံုး၀ ျဖဴသြားေအာင္ ၀ိပႆနာလုပ္ရမယ္ ဆိုတာမွ ဗုဒၶဘာသာရဲ ႔လိုရင္းျဖစ္မယ္။
ဤမွ်ေလာက္ သတၱ၀ါေတြ သံသရာ ၀ဋ္ဆင္းရဲဲေဘး၊ ကိေလသာေဘး၊ အပယ္ေဘးတုိ႔မွ လြတ္ေျမာင္ေအာင္ သစၥာတရားမ်ား ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ဗုဒၶဘုရာရွင္ကို လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားေအာင္အတြက္ ကိုးကြယ္ေနၾကေသာ သူမ်ားကို လာဘဗုဒၶဘာသာ ဟုေခၚပါတယ္။
ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို အမွန္တကယ္ ၾကည္ညိဳေသာစိတ္ မဟုတ္ဘဲ မိမိတုိ႔အလုပ္ အဆင္ေျပေအာင္၊ မိမိတုိ႔ လာဘ္ပါမ်ားေအာင္ ဘုရားရွင္ကိုသာ ကိုးကြယ္မႈ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဘုိးေတာ္၊ မယ္ေတာ္၊ ဓာတ္ေတြ၊ နတ္ေတြကိုပါ ကိုးကြယ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ဥဳံ၊ ေၾသာင္းေတြ ထည့္ရြတ္ကာ ဘုရားရွိခိုး ေနတတ္ၾကပါတယ္။
ထုိသူမ်ားဟာ ဘုရားရွင္ကုိ မေလးစားသလိုပင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘုရားကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးနာမည္ေတြေပးကာ လူေတြအႀကိဳက္ လိုက္လုပ္ေနၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။
လာဘမုနိဘုရားဆုိေတာ့ လာဘ္ေပါမ်ားေအာင္ဟု ဆိုကာ ေရြးၿပီးကိုးကြယ္ ၾကပါတယ္။ ထုိသို႔ဆုိလွ်င္ ထိုဘုရားကို မကုိးကြယ္ဘဲ ခ်မ္းသာေနၾကေသာ ခရစ္ယာန္၊ မူဆလင္မ်ားရွိပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဗုဒၶဘုရားရွင္က အုိ၊ နာ၊ ေသ ဆင္းရဲအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ တရားေဟာၾကားခဲ့တာပါ။ လာဘ္မ်ားေအာင္ ကယ္တင္မွာလည္းမဟုတ္ပါဘူး။ ထုိအေၾကာင္းကိုမွ မသိဘဲ ဘုရားကို ယၾတာေခ်တာ၊ မိမိအက်ိဳးကိုလိုလားၿပီး ဘုရားကိုလွဴတာမ်ိဳးကို လာဘဗုဒၶဘာသာေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။
အတုအေယာင္ေတြၾကားမွာ သာသနာေတာ္က ေမွးမွိန္လာရပါတယ္။ ၾကာၾကာစံရေအာင္ဆုိၿပီး ၾကာဇံ လွဴၾကပါတယ္၊ အၾကံအစည္ေကာင္းေအာင္ “ၾကံ” လွဴပါတယ္။ ေပါက္ေပါက္ေျမာက္ေျမာက္ရွိေအာင္ ေပါက္ေပါက္ဆုပ္ လွဴၾကပါတယ္။ “ေထာ”ေအာင္ဆုိၿပီး ေထာပတ္သီး လွဴၾကပါတယ္၊ ဘုရားကိုလွဴေတာ့ အလံုးလိုက္လွဴတယ္။ မိမိစားေတာ့ သၾကား၊ ႏို႔ဆီန႔ဲေပါက္စားၾကပါတယ္။ (ျဖစ္သင့္လား၊ မျဖစ္သင့္ဘူးလား ဆုိတာ စာဖတ္သူမ်ားပင္ စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ)။ ထုိ႔အျပင္ ကိုးကြယ္မႈ မျပဳလုပ္အပ္တာမ်ားကိုပါ လုပ္ေဆာင္လာၾကပါတယ္။
တဆက္တည္း သူရႆတီဆိုေသာ ရုပ္ထုအေၾကာင္း အနည္းငယ္ေျပာလိုပါတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာ သူရႆတီ အမည္ရွိေသာ ျမစ္ကေလး တစ္စင္းရွိတယ္။ ေႏြအခါမွာ ေသာင္မ်ားေပၚေသာအခါ ထိုေသာင္မ်ားေပၚတြင္ အိႏၵိယလူမ်ိဳးမ်ားက သီးပင္စားပင္မ်ားစိုက္ၾကရာ အလြန္ျဖစ္ထြန္းတယ္။ ဒါေလာက္ ျဖစ္ထြန္းရင္ ဒီျမစ္ကုိ ေစာင့္တဲ့ နတ္က 'မ'တာျဖစ္မယ္ဟူေသာ စိတ္ကူးယဥ္အေတြး ေပၚလာၾကပါတယ္။ သာယာညင္းေပ်ာင္းစြာ စီးဆင္းေသာ ျမစ္ေရကိုၾကည့္၍ နတ္သမီးသာျဖစ္ရမည္ဟု ဆံုးျဖတ္ၾကကာ ျမစ္ကမ္းနားတြင္ နတ္သမီးရုပ္ တစ္ရုပ္ထုလုပ္ၿပီး ကိုးကြယ္ၾကပါတယ္။
ေနာက္တျဖည္းျဖည္း နယ္က်ယ္လာရာမွ ေဗဒင္ သံုးပံုကို သူရႆတီလက္ထဲ ထည့္ေပးလိုက္ေသာအခါ သူရႆတီသည္ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္အားလံုးတို႔၏ အထြတ္အျမတ္ထားရာ နတ္သမီးအျဖစ္သို႔ ေရာက္သြား ပါတယ္။
ထိုမွတဆင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ၀င္လာေသာအခါ ဘာသာေရးလုပ္ၾကံလုိသူ တစ္စုကေဗဒင္သံုးပံု ေစာင့္တာဆိုလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက အေလးထား ကိုးကြယ္ၾကမည္မဟုတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက အေလးထား ကိုးကြယ္ၾကေစရန္ ေဗဒင္သံုးပံုအစား ပိဋကတ္သံုးပံုေစာင့္သည္ဟုဆိုကာ သူရႆတီလက္ထဲသို႔ ဗုဒၶ၏ တရားရတနာ ပိဋကတ္သံုးပံုကို ထည့္ေပးလိုက္ပါေတာ့တယ္။
အမွန္တကယ္မွာ ဗုဒၶေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည့္ တရားေတာ္မ်ားကို သံဃာေတာ္မ်ားက ပထမသင္ဂါယနာမွ ဆ႒မသင္ဂါယနာတိုင္ေအာင္ ဆင္းရဲမ်ိဳးစံုၾကားမွ မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကရပါတယ္။ ယခုလည္း ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းဆဲ ေနာင္လည္းေ စာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္း ေနမည္သာ ျဖစ္တယ္။
ယခုေတာ့ အသက္အေသခံၿပီး ပိဋကတ္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ေသာ သံဃာေတာ္မ်ား မ်က္ႏွာကိုမွ် မေထာက္ဘဲ ပိဋကတ္သံုးပံုကို သူရႆတီေစာင့္သည္ဆိုကာ အိႏၵိယအမ်ိဳးသမီးရုပ္ကို ဘုရားရုပ္ပြားေတာ္နားမွာ လာထားၾကပါတယ္။
ဆရာေတာ္မ်ားမွ ယေန႔တုိင္ ေဟာၾကားဆံုးမေနေသာ္လည္း လိုက္ပါ မလုပ္ဆာင္မႈမ်ား ရွိၾကပါတယ္။ ေႏွာင္းလူတြရဲ႕စိတ္မွာ ကိုကြယ္းအားထားစရာလို႔ မွတ္ထင္သြားမွာကို စိုးရိမ္မိပါတယ္။ မိမိတုိ႔ သိၿပီးေသာသူမ်ားမွ ထုိအယူမွားမ်ားကို ျပင္ႏိုင္ဖုိ႔လည္းလိုအပ္ပါမယ္။
ဘုရားရွင္က စီးပြားေရးတက္ခ်င္ရင္ ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ိရိယ သံုးပါးလံုးကို အားကိုးရမည္ဟု ဆိုပါတယ္။ ထိုသို႔ မသိၾကရသည့္အတြက္ ကိုးကြယ္၊ အားထားမႈေတြ လြဲမွားကာ သရဏဂံု ညႈိးႏြမ္းရပါတယ္။
အကယ္၍ နတ္ကို ကိုးကြယ္ၿပီးေသပါက အန္ဖတ္စား ၿပိတၱာ ျဖစ္ရပါမယ္။
လာဘ္လာဘ လိုခ်င္တပ္မက္ေနေသာ လာဘ ဗုဒၶဘာသာမ်ားမွာ အျခားေသာကိုးကြယ္မႈေတြမ်ားစြာ လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။
လာဘ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ႕စိတ္မွာ ေခါင္းေဆာင္ေနတာသည္ တဏွာ(လိုခ်င္တပ္မက္မႈ) ျဖစ္ပါတယ္။ တဏွာ ႏွင့္ျပဳလုပ္ေသာ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ အလုပ္မွန္သမွ်က ဆင္းရဲေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တဏွာ ဦးေဆာင္ေနသ၍ သံသရာက မလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ပါဘူး။
ဘုရားရွင္ ပြင့္လာၿပီး တရားေဟာတာက အုိ၊ နာ၊ ေသဆင္းရဲက လြတ္ေစခ်င္လို႔ပါ။ မိမိတုိ႔လုပ္ေနတာက ဆင္းရဲေၾကာင္းေတြသာ ျဖစ္ေနမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဘုရားကုိေက်ာခုိင္းေနသူပမာ ျဖစ္ေပေတာ့မည္။
ထုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ ရခဲလွတဲ့လူ႔ဘ၀၊ ၾကံဳရခဲတဲ့ ဘုရားသာသာနာကာလမွာ မိမိအသိအျမင္၊ ကုိးကြယ္ ယံုၾကည္မႈ မမွားၾကေစရန္ ေရးသား၍ ဓမၼဒါနျပဳအပ္ပါတယ္။
* ဘယ ဗုဒၶဘာသာ
ဘယ ဗုဒၶဘာသာဆုိသည္မွာ ေဘးအႏၱရာယ္ ေၾကာက္၍ကိုးကြယ္ရေသာ ဗုဒၶဘာသာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဗုဒၶဘုရားရွင္က ေဘးႏၲရာယ္မွ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ကယ္တင္ႏိုင္ တာမဟုတ္ပါဘူး။ ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ တရားေတာ္မ်ားသည္သာလွ်င္ အုိ၊ နာ၊ ေသေဘး စတဲ့ဆင္းရဲအေပါင္းမွ ကယ္တင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ “အဆင္းသာရွိ၍ အနံ႔မရွိေသာ တင့္တယ္လွပေသာ(ေပါက္ပန္းပြင့္စေသာ)ပန္းသည္ ပန္ဆင္သူ အားလံုးအား အနံ႔တည္းဟူေသာ အက်ိဳးကို မေဆာင္ႏိုင္သကဲ့သို႔ ေကာင္းစြာ ေဟာၾကားေတာ္မူအပ္ေသာ တရားေတာ္သည္ မလုိုက္နာ၊ မက်င့္ၾကံသူအား အက်ိဳးကိုမေဆာင္ႏိုင္”ဟူ၍ ဓမၼပဒ မွာ ေရးဖြဲ႔ထားပါတယ္။
ဘုရားရွင္ကို မိမိတုိ႔အတြက္ က်ေရာက္လာမည္ထင္ေသာ ေလာကီ ေဘးအႏၲရာယ္အေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ရာ အတြက္သာ ကိုးကြယ္မည္ ဆုိပါက ဘယ ဗုဒၶဘာသာပင္ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
အဆင္မေျပမႈေတြမ်ားေသာအခါမွာ မိမိတုိ႔အတြက္ ကယ္တင္ေပးႏုိင္မည္ထင္၍ အျခားေသာ ကိုးကြယ္မႈေတြကို ပို၍ပင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာရွိပါတယ္။ ဒါေတြဟာ မသိမႈ(အ၀ိဇၨာ)ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသို႔ အျခားအရာ ေတြကို ယံုၾကည္မႈျပဳၾကတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သရဏဂံုညႈိးႏြမ္းရပါတယ္။ ပ်က္ဆီးရပါတယ္။
ဘုရားရွင္ကျဖစ္လာသမွ်အက်ိဳးတရားတို႔သည္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္သာ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းအက်ိဳးကို နားမလည္လွ်င္ ထိုအယူမွားမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ေနၾကမည္ သာျဖစ္ပါတယ္။
စစ္မွန္ေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆုိသည္မွာ ဘုရား တရားကို နားေထာင္၊ လိုက္နာေသာသူမ်ားကိုသာ ေခၚဆုိထိုက္ ပါတယ္။ ထိုအေၾကာင္းကို မသိဘဲ ထင္ရာလုပ္ေနၾကေတာ့ ဒုကၡေရာက္ၾကရတာပါ။ နတ္ျပည္၊ ျဗဟၼာျပည္ တုိ႔သည္လည္း ဒုကၡတိဘံုမ်ားပင္ျဖစ္ပါတယ္။
မိမိတုိ႔လုပ္ေဆာင္ေနေသာ ဒါန၊ သီလ၊ ဘာ၀နာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ အစုစုတုိ႔သည္ ဒုကၡခပ္သိမ္း ကင္းျငိမ္းရာ အမွန္ နိဗၺာန္ကိုသာ ရည္စူးထားရပါမယ္။ ဆုေတာင္းတုိင္းျပည့္မည္ မဟုတ္ပါ။ မိမိျပဳလုပ္ေသာ ေကာင္းမႈ၊ မေကာင္းမႈသည္သာ မိမိအတြက္ ေကာင္းက်ိဳး၊ မေကာင္းက်ိဳးကိုေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
သစၥာစကားႏွင့္ ေျပာရလွ်င္ သမုဒယ(ပယ္သတ္ရမည့္တရား)ေၾကာင့္ ဒုကၡ(ဆင္းရဲျခင္း) ျဖစ္ရတာပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေၾကာင္းတရား သမုဒယကို မျပဳလုပ္ဘဲ ပယ္သတ္ရပါမည္။ ထုိသို႔သိေနၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းသည္ပင္ မဂၢသစၥာ(ပြားမ်ားရမည့္၊ က်င့္ၾကံရမည့္တရား)ကို က်င့္ေနျခင္းျဖစ္ေနပါတယ္။
ယခုလို သာသနာေတာ္ႏွင့္ ၾကံဳေနေသာအခ်ိန္၊ တရားေတာ္မ်ားကို နာၾကား နားလည္ႏိုင္ေသာ လူဘ၀ရေနတဲ့ အခ်ိန္မွာမွ စစ္မွန္ေသာ တရားနည္းလမ္းမ်ားအတိုင္း မလိုက္နာႏိုင္လွ်င္ လူျဖစ္ရက်ိဳးနပ္မည္မဟုတ္ပါ။
မိမိလုပ္ေဆာင္ေနတာသည္ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲဆုိတာသိဖုိ႔ေတာ့လို အပ္ပါလိမ့္မယ္။
မိမိတုိ႔အခက္ခဲျဖစ္လာၿပီဆုိလွ်င္ ေဗဒင္ေမး၊ နတ္ေတြေမးကာ ယၾတာေခ်တတ္ၾကပါတယ္။ ဒီပညာေတြမွာ လြဲမွားႏိုင္တဲ႔ အခ်က္(၂)ခ်က္ရွိပါတယ္။
(က) ေဟာသူက မကြ်မ္းက်င္လို႔ျဖစ္ေစ၊ ရႊီးေနလို႔ျဖစ္ေစ၊ က်က္မွတ္ထားတာ၊ တြက္ခ်က္တာေတြ၊ ဆံုးျဖတ္တာေတြ မွားလို႔ျဖစ္ေစ လြဲႏိုင္ပါတယ္။
(ခ) ေနာက္တစ္ခ်က္က အေဟာခံရသူကိုယ္တိုင္ရဲ႔ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြေၾကာင္႔လဲ လြဲႏိုင္ပါတယ္။
ျဖစ္ပံုကေတာ႔ ကိုယ္ေဟာေနတာ ဆံုးျဖတ္တာမွန္ရဲ႕သားနဲ႔ လာေမးသူက မမွန္သလို အမူအရာျပတာေၾကာင္႔ ပုထုဇဥ္ေဗဒင္ဆရာလဲ စိုးရြံ႔ျပီး မွန္ေနရာကေန အမွားေတြ ေဟာမိတတ္တယ္။ ဒါအျပင္႔ အားလံုးမွန္ေနေပမယ္႔ လာေမးသူက ေကာင္းမႈေတြလုပ္ျပီး မေကာင္းကံေတြကို တားႏိုင္တာေၾကာင္႔လဲ မွားသြားတတ္ပါတယ္။
ဘုရားရွင္ရွိစဥ္ကပဲ ပုဏၰားတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို တြက္ၾကည္႔ေတာ႔မေ၀းေတာ႔တဲ႔ တစ္ခုေသာ လျပည္႔ညသန္းေခါင္မွာ ေသမယ္လို႔ အေျဖရပါတယ္။ သူ႔မိန္းမက တြက္ၾကည္႔ေတာ႔လည္း ဒီလိုပဲ။ ဒီေတာ႔ ဘုရားရွင္ကို လာေမးပါတယ္။ ဘုရားရွင္ကလည္း ေသမယ္လို႔ပဲ ေဟာပါတယ္။ အဲဒီအခါ ပုဏၰားလန္႔ျပီး ငါသာ ေမ်ာက္ျဖစ္ရင္ စားဖို႔ ငွက္ေပ်ာသီးပင္ေတြ စိုက္မယ္၊ ငွက္ျဖစ္ရင္ေနဖို႔ ေညာင္ပင္စိုက္မယ္၊ ငါးျဖစ္ရင္ေနဖို႔ ေရကန္တူးမယ္ စသျဖင္႔ အမ်ိဳးမ်ိဳး စဥ္းစားျပီး စိုက္ပ်ိဳးလိုက္တာ အမ်ားၾကီးပါပဲ။
ေနာက္ေတာ႔ လမ္းေဖာက္တာေတြပါ ပါလာတယ္။ သူက ကုသိုလ္ရဖို႔ေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ သူေသျပီး ဘာေကာင္ျဖစ္ျဖစ္ ေနရတာ အဆင္ေျပေအာင္ လုပ္တာပါပဲ၊ ဒါေပမယ္႔ သူစိုက္ပ်ိဳးထားတာေတြ ၾကီးလာေတာ႔ ေမ်ာက္ေတြ၊ ငွက္ေတြ၊ ငါးေတြ စသည္ျဖင္႔ စားၾက၊ ေသာက္ၾက၊ ေနၾက၊ နားၾက ျဖစ္ေနပါတယ္။
အဲဒီညမွာေတာ႔ သူက အားလံုးကို ႏႈတ္ဆက္ျပီး အိပ္ယာေပၚမွာ ေသမယ္႔အခ်ိန္ကို ေစာင္႔ေနပါတယ္။ အာရုဏ္တက္ခ်ိန္အထိလည္း မေသေရာ၊ သူ႔ကို စိတ္ဆင္းရဲေအာင္ လုပ္ရမလားလို႔ ဘုရားရွင္ကို စိတ္ဆိုးျပီး ရန္ေတြ႔ဖို႔ ထြက္လာပါတယ္။
ဘုရားရွင္က ေဟာအျပီးေနာက္ပိုင္း ဘာေတြလုပ္လဲဆိုတာ ေမးျပီး ဒါေတြဟာ အသက္ရွည္ရာေကာင္းမႈေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာပါတယ္။ ဒီေတာ႔ သာမာန္ေဗဒင္လို သက္သက္မွာ မမွန္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ သိသာပါတယ္။ ကံ နဲ႔ ကံ ရဲ႕အက်ိဳးကို ယံုရပါမယ္။
ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ျဂိဳလ္စီး၊ ျဂိဳလ္နင္း၊ နကၡတ္၊ ရာသီ နဂါးေခါင္းလွည္႔၊ လက္၀ါးမွ လမ္းေၾကာင္းမ်ား ညႊန္ရာေတြကိုပဲ ယံုေနမယ္ဆိုရင္ ကံ နဲ႔ ကံ၏အက်ိဳးကို ပယ္ရာက်ျပီး ကမၼႆကတ သမာဒိ႒ိ မျဖစ္ေတာ႔ဘဲ မိစၧာဒိ႒ိေတာင္ ျဖစ္သြားပါမယ္။
ထိုအေၾကာင္းေတြမသိဘဲ မိမိတုိ႔ေဘးျဖစ္မွာ ေၾကာက္ၿပီး ဘုရားမွာ ယၾတာေခ်တဲ့ အေနနဲ႔ ကိုးကြယ္ေနတာကေတာ့ ဘယ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရားေဟာတဲ့ ပ႒ာန္းတရား(၂၄ ပစၥည္း) ကိုလည္း စည္းခ်တယ္ဆုိၿပီး ရြတ္ဖတ္တာ ရွိၾကပါတယ္။ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ ဘုရားရဲ႕တရားကို အေစာင့္ခ်သလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ မလုပ္သင့္ပါဘူး။
အသက္ ငယ္စဥ္အခါထဲက အမွတ္မမွားၾကရေအာင္ သတိရွိၾကရပါမယ္။ အမွတ္မွား၊ အသိမွား၊ အယူမွားၿပီး သံသရာက လြတ္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ေဘးကိုေၾကာက္လို႔၊ လာဘ္လိုခ်င္လို႔၊ မိ႐ိုးဖလာအရ စသည္ျဖင့္ မကိုးကြယ္ၾကပါရန္ သတိေပး ေရးသားအပ္ပါတယ္။
ထုိသို႔ျဖစ္ေနပါကလည္း စိတ္ဓာတ္က်စရာ မလိုပါဘူး။ “ပညာဟူသည္ အုိသည္မရွိ”တဲ့။ မိမိတုိ႔ သိရွိၿပီးတာနဲ႔ ျပင္လိုက္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္မွာပါ။ အသိတရားကို လိုက္က်င့္ႏိုင္မွသာ တရား၏ အႏွစ္သာရကို ခံစားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သဒၶါကို အေဖာ္ျပဳ၍ ဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ သူေတာ္ေကာင္းမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစ။
* သဒါၶဓိက ဗုဒၶဘာသာ
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြသည္ ဘာသာ၀င္အရေျပာရရင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ဘုရားသာသနာေတာ္နဲ႔ ၾကံဳေနတဲ့ကာလမွာ ကမၼႆကတ (ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကို ယံုၾကည္ေသာ ဉာဏ္)ႏွင့္ သစၥာႏုေလာမိကဉာဏ္(သစၥာသိတဲ့ဉာဏ္) ရေအာင္ ႀကိဳးစားႏုိင္မွသာလွ်င္ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္ပါမယ္။
သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ ဆုိသည္မွာ သဒၶါတရားကိုအရင္းခံၿပီး ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ ရတနာျမတ္သံုးပါးကို ယံုၾကည္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကိုးကြယ္ရာမွာ သဒၶါတရားႏွင့္ ပညာဉာဏ္ အတြဲညီရပါမယ္။ သဒၶါတရားလြန္ကဲ ပညာနည္းက အလြဲယံုၾကည္မႈ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ပညာမပါေတာ့ အရာရာတုိင္းကို ယံုၾကည္လြယ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားရွင္၏ ၀ါဒက ၀ိဘဇၨ၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ (ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ ေ၀ဖန္ပုိင္းျခားရသည့္၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္)။ ယံုၾကည္မႈလြန္ကဲၿပီး ဘိုးေတာ္၊ ဘြားေတာ္၊ နတ္ေတြကုိ ယံုၾကည္မိရင္ ဒိ႒ိ ျဖစ္ပါမယ္။
မိမိကအမွားလုပ္ေနရင္ ထုိအမွားကို ျပင္ႏိုင္ရပါမယ္။ သိၿပီးေတာ့ျပင္ႏုိင္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ကုိ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ဟု ေခၚပါ တယ္။ တိဟိတ္ဆုိတာက အေမာဟ(ပညာ) ျပ႒ာန္းပါတယ္။ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္က ဒီဘ၀မွာဘဲ တရား ရႏိုင္ပါ တယ္။ မိမိသည္ တိဟိတ္လား၊ ဒိြဟိတ္လားဆုိတာ ကုိယ့္ကိုကုိယ္ျပန္ၿပီး ေမးၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။
ဘုရားရွင္ လက္ထက္ေတာ္တုန္းက သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္ ရွိပါတယ္။ တစ္ေယာက္က ႏြားလို က်င့္တယ္၊ ေနာက္တစ္ေယာက္က ေခြးလို က်င့္ၾကံၾကတယ္။ ထုိအက်င့္ေတြဟာ တရားမရႏိုင္ပါဘူး။ သူတုိ႔ေတြက်င့္တာ ႏွစ္ေပါင္း(၃၃)ႏွစ္ ၾကာလာေသာ္လည္း ဘာတရားမွမရၾကဘူး။ သူတုိ႔ဆရာႀကီးေတြေျပာသလို တစ္ခုမွ ျဖစ္မလာေတာ့ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္တုိင္ပင္ၿပီး ဘုရားထံေလွ်ာက္ၾကားပါတယ္။
ဘုရားက ႏြားလိုက်င့္ၿပီးေသရင္ ႏြားျဖစ္မယ္။ ႏြားလိုက်င့္တာက ပစၥဳပၸန္မွာလည္း စီးပြားတက္မယ္၊ သံသရာ မွလည္း လြတ္ေျမာက္မယ္ ဆုိတဲ့အယူကို မစြန္႔ဘဲန႔ဲဆုိရင္ ႏြားဘ၀ကေသရင္ အ၀ီဇိငရဲ က်မယ္လို႔ ေဟာေတာ္မူ ခဲ့ပါတယ္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ပညာမြဲေတာ့ လြဲတက္ပါတယ္။ သဒၶါႏွင့္ ပညာညွိႏိႈင္းၿပီးမွ ယံုၾကည္ၾကဖို႔လိုပါတယ္။ သဒၶါေနာက္က ပညာပါရင္ အဲဒီသဒၶါတရားက နိဗၺာန္ထိ ပို႔ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္။
ယခုလည္း မိမိယံုၾကည္ခ်က္ကို ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ အေပၚမွာသာ မထားဘဲ နတ္ေတြအေပၚမွာလည္း ထားရွိေနၾကပါတယ္။ ေသခ်ာစဥ္းစာၾကည့္ရင္ (၃၇)မင္းနတ္ အားလံုးဟာ အေသဆုိးနဲ႔ေသခဲ့ၾကတာပါ။ အစြဲႀကီးၿပီးေတာ့ ၿပိႆာေတြ ျဖစ္ေနတဲ့သူေတြဘဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေတြကို ယံုၾကည္ေနဦးမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ မိမိဘယ္လိုျဖစ္မယ္ဆုိတာ မိမိကို္ယ္တုိင္သိသင့္ပါၿပီ။
နတ္နဲ႔ မဂၤလာေဆာင္တယ္ဆုိတာက ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒီ နတ္ကေတာ္အမ်ိဳးသမီးမွာလည္း အမ်ိဳးသားက ရွိၿပီးသားပါ။ ဘယ္လိုျဖစ္မယ္ဆုိတာ စဥ္းစားၾကည့္ရင္သိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေတြကအင္မတန္ကို မွားေနၾကတာေတြပါ။ ေျပာမယ္ဆုိရင္ ေရးလို႔ပင္ကုန္မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
ဒီလိုအယူမွားေတြ၊ အေမြဆုိးေတြကို ေနာက္ပိုင္းလူငယ္ေတြမွာ မျဖစ္ၾကရန္ မိမိတုိ႔က ေျပာျပေပးႏိုင္ရပါမယ္။ မိမိတို႔ ယံုၾကည္မႈေတြရဲ႕ေနာက္မွာ ပညာမပါေတာ့ အလြဲလြဲ၊ အမွားမွားေတြ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ ေရးသားထားသည္ကိုပင္ မိမိဉာဏ္ႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ၿပီးမွ ယံုပါ။
ကံႏွင့္ ကံ၏ အက်ိဳးေပးကို ယံုၾကည္ရင္ ဘိုးေတာ္ေတြ၊ နတ္ေတြကုိ ပူေဇာ္ေနစရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။
ဘုရားကိုးဆူ ပူေဇာ္တာေတြလည္းရွိၾကပါတယ္။ ဘုရားကို ပူေဇာ္တာျဖစ္လို႔ ကုသိုလ္ေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္္။ သို႔ေပမယ့္ မသန္႔ရွင္းပါဘူး။ ဘုရားကိုးဆူ ပူေဇာ္တာဟာ ေထရ၀ါဒမွက်င့္စဥ္ တစ္ရပ္လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဘုရားကိုပဲ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ပူေဇာ္လိုက္ပါ။
ဘယ္ကစသလဲ ဆိုေတာ့။ ေ၀သာလီျပည္ ကပ္ဆိုက္ေတာ့ ျပည္သူေတြက နတ္မင္းႀကီးကုိးပါးက လုပ္ထားတာဆုိၿပီး နတ္မင္းႀကီးကုိးပါးကုိ ပူေဇာ္ဖို႔အတြက္ ဗလိနတ္စာပူေဇာ္ပြဲဆိုျပီး သတၱ၀ါကိုးေကာင္၊ ကုိးမ်ိဳးနဲ႔ ပူေဇာ္ၾကတာပါပဲ။
ဘုရားကိုးဆူစင္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က အလယ္က၊ ေဘးမွာ ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္မ်ား။ ထပ္ၿပီးေတာ့ ၀န္းရံထားတာက နတ္မင္းႀကီးကိုးပါး။ ထပ္ၿပီး ပါပါေသးတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားျဖစ္တဲ႔ တိရိစာၦန္ကိုးေကာင္။
ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကို ေရာေႏွာျပီး စင္တစ္ခုတည္းမွာ ျဗဟၼဏေတြနဲ႔ေရာျပီး ကိုးကြယ္တာ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။
ဘယ္ဘုရားေလးက ဘယ္မွာေနဆုိတာမ်ိဳး စသျဖင့္ဘုရားကိုးဆူဆရာက ဘုရားဆရာလိုလို ဆရာလုပ္ေနပါတယ္။ ရြတ္ဖတ္ေနတာကလည္း ေဘးကင္းေအာင္ႀကီးပဲ။ ပုဏၰားေတြရဲ႕ေလသံနဲ႔ေျပာတာပါ။ ဒါေတြက ပညာမပါလုိ႔ ျဖစ္ေနရတာပါ။ ကိုးန၀င္းမိုးလင္းမွ သိမယ္ဆိုတာလည္း အေတာ္ကုိစြဲေနၾကပါတယ္။
ကိုးန၀င္းစိတ္တာကို မေကာင္းဘူး၊ ကုသိုလ္မရဘူး ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ န၀င္းေတြ၊ ဥဳံ၊ ေၾသာင္းေတြဆုိတာ ေထရ၀ါဒမွာ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာေတြက ကိုးဂဏန္းကုိ ၾကိဳက္ေတာ့ လူ႔အႀကိဳက္ လိုက္လုပ္ေနၾကသလိုပါဘဲ။
ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္ကို တစ္ေခါက္ပဲရရ စိတ္ထဲမွာ သန္႔သန္႔ေလးပြားလိုက္ပါ။ ဗုဒၶႏုႆတိျဖစ္ေအာင္ ပြားမ်ားၾကပါ။ မိမိႏွစ္သက္တဲ့ ဂုဏ္ေတာ္ကို အခ်ိန္ေနရာ မေရြးပြားမ်ားႏိုင္ပါတယ္။ ျပႆဒါး၊ ရက္ရာဇာေရြးစရာမလိုပါဘူး။
ဘုရားရွင္က ပုဗၺာဏွသုတ္မွာ ကိုယ္၊ ႏႈတ္၊ စိတ္ (၃)ပါးကို ေကာင္းမြန္ျမင္႔ျမတ္ေအာင္ ၾကိဳးစားေနထိုင္လွ်င္ အခ်ိန္တိုင္းဟာ ေကာင္းေသာနကၡတ္၊ ေကာင္းေသာနိမိတ္မ်ားသာ ျဖစ္ေနမည္႔အေၾကာင္း ရတနာ (၃)ပါးကို အေျခခံတိုင္တည္ သစၥာတရားကို ေဖာ္က်ဴးေဟာၾကားခဲ့ျဖစ္ပါတယ္။
ထို႕ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ရွိႏွင့္ထားေသာ သဒါၶတရားကုိ ပညာဉာဏ္ႏွင့္ အတြဲညီစြာ ကုိးကြယ္၊ အားထုတ္ႏိုင္မွသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္ရက်ိဳးနပ္ပါလိမ့္မည္။
စာဖတ္သူမ်ား အသိဉာဏ္ ပညာတိုးပြားကာ၊ အက်င့္တရားလိုက္ပါ၍ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏိုင္ၾကပါေစ။
* ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ
ပညာဓိက ဗုဒၶဘာသာ ဆိုသည္မွာ ပညာဉာဏ္ႏွင့္ယွဥ္တြဲ၍ကိုးကြယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ဘုရားသည္ ဉာဏ္ပညာကုိ အဓိကအားထား၍ ပါရမီျဖည့္က်င့္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေလးသေခ်ၤႏွင့္ ကမာၻတစ္သိန္း ပါရမီ ျဖည့္က်င့္ခဲ့ရပါတယ္။
ဘုရားရွင္ကလည္း “ဉာဏ္သာလွ်င္ အမိ၊ ဉာဏ္သာလွ်င္အဖ” ဟု ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။
ပညာ ဆုိသည္မွာ မိမိျပဳလုပ္ေသာ အလုပ္တစ္ခုသည္ မွား၊ မွန္ ခြဲျခားကာ အမွန္ကုိျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိေသာ ဉာဏ္ကုိ ေခၚရပါမည္။
လူ႔ဘ၀ေရာက္လာလို႔မွ မိမိက အဓိကႏွင့္ အဓိကမဟုတ္တာကို မခဲြျခားတတ္ပါက လူျဖစ္က်ိဳးနပ္မည္မဟုတ္ပါ။ အေရးမႀကီးတာကို အေရးတႀကီးမလုပ္မိဖုိ႕က အေရးႀကီးပါတယ္။ ေရွ႕ကေရးခဲ့ေသာ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္မ်ားႏွင့္ သဒၶါဓိက ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔မွာ မိမိကိုယ္တုိင္ ဘာျဖစ္လို႔ျဖစ္ေနမွန္းကိုပင္ သိၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ဉာဏ္ကို ခြဲျခားလိုက္မည္ဆုိပါက သာသနာတြင္း ဉာဏ္ႏွင့္ သာသာနာပ ဉာဏ္ ဟု ခြဲျခားသိရပါမယ္။
သာသနာပဉာဏ္ဆုိ သည္မွာ ကမၼႆကတဉာဏ္(ကံႏွင့္ ကံ၏အက်ိဳးေပးကိုယံုၾကည္ေသာဉာဏ္)၊ သာသနာတြင္း ဉာဏ္ဆုိသည္မွာ သစၥာႏုေလာမိကဉာဏ္ (သစၥာေလးပါးကို ပိုင္းျခားထင္ထင္
သိျမင္ေသာဉာဏ္) ျဖစ္ပါတယ္။
သာသနာဆုိသည္မွာ ဘုရားရွင္က ခႏၶာဉာဏ္ေရာက္ၾကဖုိ႔၊ နိဗၺာန္ ေရာက္ႏိုင္ၾကဖို႔၊ သစၥာသိဖို႔၊ ယဥ္ေက်းၾကဖုိ႔၊ လိမၼာၾကဖုိ႔ ဆံုးမဟာၾကားခဲ့တဲ့ အဆံုးအမ တရားဟူသမွ်ကို ေခၚပါတယ္။
ဘုရားရွင္၏ အဆံုးအမေတြကို ရင္ထဲမွာကိန္းေနၿပီးေတာ့ ေလာကဓံတရားေတြနဲ႔ ေတြ႕ၾကံဳလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ဆင္ျခင္ႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးစားတယ္၊ သိေအာင္ႀကိဳးစားတယ္၊ သိၿပီးရင္လည္း လက္ေတြ႕က်င့္သံုးေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္သည္ သာသနာတြင္း တရားကိန္းတယ္လို႔ေျပာရပါမယ္။
ဘုရားရွင္ေတာ္ ေပၚလာမွသာ သစၥာတရားေတြက သိခြင့္ရတာပါ။ သာမာန္ ဒါန၊ သီလ၊ သမထ အလုပ္ေတြက ဘုရားမပြင့္လည္း ျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။
ဘုရားေလာင္း ေ၀သႏၱရာမင္းသည္ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို လွဴဒါန္းေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က သာသနာပကာလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္သူကမွ လွဴဖုိ႔ တုိက္တြန္းတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ သားနဲ႔သမီးကို ကၽြန္အျဖစ္ခိုင္းဖုိ႔ အလွဴခံေတာ့လည္း လွဴဒါန္းခဲ့ပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုရားမပြင့္ေသာ္လည္း ရွိေနတဲ့တရားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သာသနာပတရား ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါန၊ သီလ၊ သမထ အလုပ္ေတြကို ဘာသာ၀င္တုိင္းလုပ္ၾကပါတယ္။ ေဆးရံုေတြ၊ မ်က္မျမင္ေက်ာင္းေတြ ဆုိလည္း တျခားဘာသာျခားေတြ စလုပ္ခဲ့တာေတြပါ။ သူတုိ႔လုပ္ေနတာေတြက သစၥာသိၿပီးလုပ္တာလည္းမဟုတ္ပါဘူး။ အက်ိဳးအေၾကာင္း နာလည္း၍ ခႏၶာဉာဏ္ေရာက္ ဆင္ျခင္ၿပီးလုပ္တာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။
ဗုဒၶဘာသာမွသာ ထုိတရားေတြကို သိရတာပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိက ဒါနေတြလုပ္နေသာ္လည္း ဘာမွ မသိပါက အျခားဘာသာေတြႏွင့္ အလားတူပင္ျဖစ္ေနပါမယ္။
ဘုရားရွင္က သစၥာတရားကိုသိခဲ့ၿပီး သတၱ၀ါေတြကိုလည္း သစၥာသိၿပီး လုပ္ေသာအလုပ္၊ က်င့္ေသာတရားမ်ား ျဖစ္ရန္ ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။
အတိတ္တုန္းက မိမိတုိ႔က ဘာမွမသိဘဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကလို႔ သံသရာလည္ေနရတာပါ။ မသိတာက (အ၀ိဇၨာ)၊ မသိေတာ့ ဘံု၊ ဘ၀ေတြ လိုခ်င္ၿပီး ဆုေတာင္းခဲ့တာက (တဏွာ)၊ ငါ့အလွဴ၊ ငါလုပ္တာလို႔ စြဲတာက(ဒိ႒ိ)၊ ဒါေတြေၾကာင့္ လက္ရွိခႏၶာႀကီးရေနရတာပါ။
အေၾကာင္းရင္းကိုၾကည့္ရင္ သစၥာမသိ၊ ဉာဏ္မရွိဘဲ လုပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။ ဒီတရားေတြကလည္း ဘုရားရွင္ပြင့္မွ သိရတာပါ။
“ဘုရားရွင္ေတာ္ မပြင့္ေပၚလွ်င္၊
လူေတာ္အမ်ား၊ စိတ္ေကာင္းထားလည္း၊
ဤကားကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ႏွင့္၊
ထိုထိုဘံုဘ၀ မသိရ၊
မ်ားလွအျပစ္ေတြ”…၊
အမ်ားအားျဖင့္ သိေနတာက သူမ်ားအသက္သတ္မွ၊ သူတပါးပစၥည္းခိုးမွ၊ သူတပါးသားမယားကို ျပစ္မွားမွ၊ လိမ္ညာေနမွ၊ မူးရစ္ေနမွ အကုသိုလ္လုိ႕သိၾကပါတယ္။ ဒါေတြက အၾကမ္းစား အကုသိုလ္ေတြပါ။
ဘုရားေရွ႕မွာ အ၀ိဇၨာ၊ တဏွာ၊ ဒိ႒ိေတြနဲ႔ ဘံု၊ ဘ၀ေတြ၊ လိုခ်င္တာေတြ ေတာင္းေနတာကို အကုသိုလ္ဆုိတာ မသိၾကပါဘူး။ ဒါမ်ိဳးကေတာ့ ႏူးညံတဲ့ အကုသိုလ္ျဖစ္ပါတယ္။
အကုသိုလ္က လုပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း အျပစ္ရွိပါတယ္။ အက်ိဳးေပးရင္လည္း မေကာင္းက်ိဳးဘဲရပါတယ္။
မိမိတုိ႔ေတြက အတိတ္က အ၀ိဇၨာ ဦးေဆာင္ၿပီး ျပဳလုပ္ခဲ့တာက သမုဒယသစၥာပါ။ သမုဒယေၾကာင့္ ယခု ဒုကၡသစၥာ ရေနတာပါ။
ဒုကၡသစၥာ ဆုိတာေတာ့ ဆင္းရဲျခင္းတရားျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိခႏၶာႀကီးက သက္ေသျပေနပါတယ္။ အတိတ္တုန္းက မိမိတုိ႔ရဲ႕ရင္ထဲမွာ ဘုရားမပြင့္ခဲ့လို႔၊ သစၥာမသိခဲ့လို႔၊ ယခုခ်ိန္ထိ ဆင္းရဲက်ိဳးခႏၶာႀကီးရေနတာပါ။
ထုိ႔အတြက္ မိမိတုိ႔ေတြသည္ ဓမၼအရသာကို သိေအာင္လုပ္ၿပီး ဘုရားရွင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာတရားေတာ္မ်ား
အတိုင္းလိုက္က်င့္ရပါမယ္။ ေယာင္းမသည္ဟင္း၏ အရသာကိုမသိရသလို အသိဉာဏ္မရွိေသာသူသည္လည္း တရားအရသာကို သိရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြျပဳလုပ္တဲ့အခါမွာ နိဗၺာန္ ကိုသာ ရည္စူး၍ျပဳလုပ္ရပါမယ္။
အလွဴဒါန ပစၥည္းအနည္း-အမ်ားက အဓိက မဟုတ္ပါဘူး။ မိမိ လွဴဖြယ္ပစၥည္းရဲ႕ စင္ၾကယ္မႈ၊ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္၊ မိမိရဲ႕စိတ္ထားေပၚမူတည္ၿပီး အက်ိဳးေပးရလဒ္လည္း ကြားျခားရပါတယ္။
မိမိတုိ႔ရဲ႕ေကာင္းမြန္တဲ့ သဒၶါတရား၊ သီလေစာင့္တည္ႏိုင္မႈ၊ ဉာဏ္ပညာတုိ႔ကို ေကာင္းစြာအသံုးခ်၍ သံသရာ
လြတ္ေၾကာင္းတရားမ်ားကိုသိရွိ၊ က်င့္ၾကံႏိုင္မွသာ ပညာဓိကဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။
မိမိသိရွိလိုက္ရတဲ့ သံေ၀ဂတရား၊ အသိတရားကို လိုက္နာက်င့္ၾကံဖုိ႕က အေရးႀကီးပါတယ္။ အသိကို လုိက္မက်င့္ေတာ့၊ သိသလို မသိသလိုနဲ႕ ေနာက္ဆံုးေတာ့ မသိတာဘဲျဖစ္သြားတက္ပါတယ္။
ဉာဏ္ပညာႏွင့္ ယွဥ္ဘက္ ကိုးကြယ္ေသာ၊ ဆုေတာင္းေသာသူမ်ား ျဖစ္ၾကရေအာင္ က်င့္ၾကံႏိုင္မွသာလွ်င္
မိမိသည္ သံသရာေဘးမွ လြတ္ေျမာင္ႏုိင္ပါလိမ့္မည္။
“ဘုရားရွင္ေတာ္၊ ပြင့္ထြန္းေပၚ၍၊
ေဟာေဖာ္ေျပာၾကား၊ ျမတ္တရားေၾကာင့္၊
ဤကားကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္ႏွင့္၊
ထိုထိုဘံုဘ၀ သိၾကရ၊
မ်ားလွေက်းဇူးေတြ”…။
ဆရာေတာ္ရေ၀ထြန္း (အ႐ွင္တိေလာကသာရ)
